Η ΚΙΝΕΖΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΕΙΝΑΙ ΒΑΣΙΣΜΕΝΗ ΠΑΝΩ ΣΕ ΕΝΑΝ ΓΕΝΙΚΟ ΤΥΠΟ ΠΟΥ ΚΑΝΕΙ ΜΙΑ ΔΥΣΚΟΛΗ ΓΛΩΣΣΑ ΑΠΙΣΤΕΥΤΑ ΕΥΚΟΛΗ!!
Ο βασικός τύπος είναι ο γνωστός Υ+Ρ+Α (Υποκείμενο + Ρήμα + Αντικείμενο). Βασική πρόταση.
Όσο πληθαίνουν οι λέξεις και οι προτάσεις γίνονται σύνθετες τόσο οι τύπος συνθέτει νέους όρους σύνταξης που οδηγούν σε έναν πιο διευρυμένο τύπο ως αλάνθαστη ‘συνταγή’.
Εφόσον μάθετε αυτούς τους τύπους είναι βέβαιο ότι θα είστε σε θέση να επικοινωνείτε πολύ πιο γρήγορα από ό, τι αν προσπαθήσετε να συνδέσετε μόνοι σας τις προτάσεις.
Ακούμε συχνά ότι οι Κινέζοι δεν έχουν γραμματική! Αυτό όμως δεν είναι σωστό. Έχουν!
Και πιο συγκεκριμένα, έχουν πολύ ιδιαίτερο συντακτικό. Αλλιώς θα μπορούσαμε να βάλουμε μια λέξη σε μια πρόταση με οποιαδήποτε σειρά και να γίνει κατανοητή, κάτι που δεν μπορούμε να κάνουμε. Η κινεζική γραμματική είναι εντούτοις πολύ διαφορετική από τη γραμματική των ευρωπαϊκών γλωσσών.
Η κινεζική γραμματική δεν περιλαμβάνει πολλά από τα στοιχεία που συσχετίζουμε με τη “γραμματική” που ήδη γνωρίζουμε έως τώρα, δηλαδή τις κλίσεις ρημάτων, χρόνους ρημάτων και τα συναφή. Θεωρούμε όμως πιο γνώριμα τα παραπάνω στοιχεία ως γραμματική επειδή αυτό μελετάμε στο το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου μάθησης όταν μαθαίνουμε μια γλώσσα όπως η αγγλική, γαλλική ή η ισπανική.
Η κινεζική γραμματική στηρίζεται ωστόσο σε δομικά, κτητικά μόρια και δομές που μας φαίνονται πολύ ξένες. Π.χ το μόριο 了είναι ένα καλό παράδειγμα και αυτό γιατί δεν μεταφράζεται στ’ αγγλικά ξεκάθαρα καθώς δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο. Σε γενικές γραμμές, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ένα δομικό μόριο έκφρασης και συναισθημάτων.
Ακόμη κι αν δεν γνωρίζουμε τι σημαίνει αυτό… το σπουδαίο με την κινεζική γραμματική είναι ότι αν ακολουθήσουμε τους τύπους και τα πρότυπα οι προτάσεις σας θα είναι ολόσωστες!
Η ΜΑΓΙΚΗ ΦΟΡΜΟΥΛΑ ΤΗΣ ΚΙΝΕΖΙΚΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ!
Ο πιο σημαντικός τύπος για την μάθηση της γενικής κινεζικής σύνταξης έχει σχετικά άκαμπτη δομή, που αν ακολουθήσετε δεν θα κάνετε λάθη.
Ιδού:
Υποκείμενο+ Όταν + Πώς + Πού + Άρνηση (εφόσον υπάρχει)+ Βοηθητικά/Ευκτικά ρήμα + Ρήμα+ Συμπλήρωμα + Αντικείμενο
Ακολουθήστε αυτήν την εντολή – τοποθετώντας τα διάφορα μέρη της φράσης στο σωστό “μέρος” – και θα γίνει κατανοητό!
Στα αγγλικά λέμε:it was 21:30am yesterday evening that we ate spagetti at Mac donalds
Στα Κινέζικα :we yeserday evening at 21:30 at Mac Donalds ate spagetti!
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ ΜΟΤΙΒΑ
Μετά το πρότυπο της βασικής πρότασης υπάρχουν ορισμένα συμπληρωματικά.
Το σημαντικό είναι να συνειδητοποιήσουμε ότι αυτά τα πρότυπα είναι εξίσου πολύ σημαντικά και χρήζουν περαιτέρω προσοχής για να σχηματίσουμε προτάσεις.
Στις ευρωπαϊκές γλώσσες, οι αλλαγές στη κλίσεις των ρημάτων φέρνουν αλλαγές στην δομή της πρότασης και μερικές φορές ακόμη και στη σημασία της. Αυτό καθιστά τα πρότυπα λιγότερο χρήσιμα, που ίσως είναι και ο λόγος που τα αγνοούμε στα κινέζικα!
Αν σε μια πρόταση θέλουμε να μάθουμε ποιος δρα, απλά αντικαθιστούμε το υποκείμενο με τη ερωτηματική αντωνυμία « shui谁”ποιος» και είστε σωστοί, χωρίς περαιτέρω αλλαγές στη φράση. Αυτό κάνει τα μοτίβα της κινεζικής γραμματικής τόσο ισχυρά.
Πολλά από αυτά τα πρότυπα χρησιμοποιούνται για να δείξουν υποθέσεις σε μια πρόταση (αν αυτό τότε) – εμφάσεις και τις έννοιες του χρόνου.
Πιθανότατα να έχετε δει κάποια από αυτά ήδη: 是… 的για έμφαση, 如果… 就για “αν αυτό τότε”, 要是… 就για “αν μόνο αυτό τότε”, 但是… 而且για “όχι μόνο αυτό αλλά αυτό” κ.α.
ΠΩΣ ΘΑ ΜΑΘΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΤΥΠΟΥΣ!!
Χρειάζεται απλά πρακτική αλλάζοντας τα στοιχεία (θέμα, αντικείμενο, χρόνο τόπο τρόπο ρήμα κ.λπ.) του τύπου της πρότασης μέχρι να φτάσετε στο σημείο που θα μπορείτε γρήγορα να κάνετε αυτές τις αλλαγές χωρίς να το σκεφτείτε. Τα πρότυπα αυτά θα αποτελέσουν ένα πλαίσιο στο οποίο μπορείτε να προσθέσετε απλά το νόημα και να γίνεται εύκολα κατανοητό.
Με λίγα λόγια αυτό είναι το εντυπωσιακό σε αυτή την μαγική γλώσσα… Ενώ διαθέτει έναν απύθμενο πλούτο ιδεογραμμάτων που δεν μπορούν όλοι να αποκτήσουν, αν απλά κάποιος ακολουθήσει βήμα προς βήμα τον τύπο σύνταξης μιας πρότασης γίνεται 100% κατανοητός!
Εμείς έχουμε απλοποιήσει κάθε τύπο γραμματικής και κάθε ιδεόγραμμα για τον Έλληνα μαθητή πράγμα που έχει οδηγήσει αρκετούς Έλληνες που μαθαίνουν την Κινεζική στην απόκτηση ενός φοβερού επαγγελματικού εφοδίου για το μέλλον τους!
Νικολάκου Πολυτίμη
Καθηγήτρια Κινεζικής Φιλοσοφίας κ πολιτισμού